Rayiç Bedeli Nedir, Nasıl Hesaplanır?
Bir gayrimenkulün güncel piyasadaki alım satım bedeline rayiç bedeli denir. 213 numaralı Vergi Usul Kanununun 266. maddesinde “Rayiç bedel, bir iktisadi kıymetin değerleme günündeki normal alım satım değeridir.” şeklinde tanımlanmıştır. Valiliklerin atadığı komisyonlar tarafından belirlenen rayiç bedeli, gayrimenkulün güncel piyasa koşullarındaki en düşük değerini belirtir. Gayrimenkulün yer aldığı şehir ve semt, çevresinde bulunan sosyal imkanlar ya da ulaşım noktalarına yakınlığı gibi kriterler, rayiç bedelin tespit edilmesinde etkili olan faktörlerdendir.
Gayrimenkuller için rayiç bedeli belirlenirken binanın yıpranma payı da göz önüne alınır. Bina inşaatının tamamlandığı tarih ile gayrimenkul satışının yapıldığı tarih arasında 1 yıldan fazla süre varsa rayiç bedelinden %2 yıpranma payı düşülür.
Rayiç Bedeli Sorgulama Nasıl Yapılır?
Rayiç bedeli yukarıdaki işlemler takip edilerek belirlenebildiği gibi gayrimenkulün bulunduğu belediyeler aracılığı ile de öğrenilebilir. İlçe belediyelerinin internet sitelerine binanın yaşı ve hangi mahallede bulunduğu bilgisi girilerek sokaklara göre rayiç bedeli bulunabilir. Arsa rayiç bedeli sorgulaması ise ise e-devletteki Tüm Belediye Hizmetleri sekmesinden yapılabilir. Mahalle, sokak adı ve bina yaşı girilerek bu adresten arsa rayiç bedeli sorgulama yapılabilmektedir.
Rayiç Bedeli Nasıl Hesaplanır?
Pazar değeri olarak da adlandırılabilen rayiç bedelini hesaplamak için öncelikle gayrimenkulün bulunduğu bölgedeki en az 3 evin rayiç bedeli ve metrekaresi öğrenilmelidir. Bu bilgiler edinildikten sonra şu hesaplama aşamaları ile tapu rayiç bedeli belirlenebilir:
- Rayiç bedeli belirlenecek semtte bulunan 3 gayrimenkulün rayiç bedelleri toplanır,
- İlgili konutların metrekareleri toplanır,
- Toplam rayiç bedel, toplam metrekareye bölünür,
- Çıkan sonuç, rayiç bedeli belirlenmek istenen gayrimenkulün metrekaresi ile çarpılır. Buradan çıkan sonuç da metrekare başına çıkan rayiç bedeli ifade eder.
Rayiç bedeli, şehirleşme yoğunluğu, ekonomik durum ve piyasalardaki arz-talep dengesine göre de değişebilmektedir.
